Umiejętność udzielania pierwszej pomocy jest jedną z najbardziej podstawowych umiejętności, którą każdy powinien móc się pochwalić. Sytuacje wymagające użycia technik pierwszej pomocy najczęściej zdarzają się w najmniej oczekiwanym momencie, dlatego do udzielenia pierwszej pomocy warto przygotować się od razu.
Każdy z nas widział następującą scenę w telewizji: bohaterowie serialu czy filmu jedzą kolacji w eleganckiej restauracji. Następnie ktoś ze stolika obok wstaje i krzyczy: „On się dławi! Czy jest na sali lekarz?!”. Nie musisz być doktorem, by pomóc osobie dławiącej się. To bardzo proste, kiedy wiesz, jak postępować, potrafisz rozpoznać zadławienie i nie boisz się udzielić pierwszej pomocy.
Zadławienie należy do tych stanów zagrożenia życia, z którymi można się spotkać na co dzień. Zadławienie to sytuacja w której ciało obce zamyka drogi oddechowe w wyniku czego dochodzi do ich częściowej lub całkowitej niedrożności.
Wczesna pomoc poszkodowanemu z objawami zadławienia pozwala ograniczyć skutki niedotlenienia powodującego utratę przytomności, a w dalszej konsekwencji zgon.
Objawy | Łagodna niedrożność | Ciężka niedrożność |
„Czy się zadławiłeś”? | odpowiada„tak” | nie może mówić, może kiwa głową |
Inne objawy | może mówić, kaszleć, oddychać | nie może oddychać/cisza próby kaszlu/ nieprzytomny |
Poszkodowany jest przytomny i oddycha:
zachęcać go do kaszlu nie podejmując żadnych innych czynności.
kaszel generuje wysokie ciśnienie w drogach oddechowych co może prowadzić do usunięcia ciała obcego.
Poszkodowany jest wyczerpany kaszlem, siniejący, przytomny:
zastosuj do 5 uderzeń miedzy łopatki zgodnie z zasadą :
-stanąć z boku nieco za poszkodowanym,
-położyć jedną dłoń pod mostek poszkodowanego i pochylić go do przodu,
- nadgarstkiem drugiej ręki wykonać 5 energicznych uderzeń między łopatki.
Po każdym uderzeniu należy skontrolować stan poszkodowanego czy ciało obce nie wydostało się i drogi oddechowe są już drożne. Co nie oznacza konieczności wykonania wszystkich 5 prób.
Jeśli 5 uderzeń w plecy nie spowoduje usunięcia ciała obcego:
zastosuj 5 uciśnięć nadbrzusza (rękoczyn Heimlicha) zgodnie z zasadą :
stanąć za poszkodowany i objąć go ramionami w nadbrzuszu,
pochylić go do przodu,
zacisnąć pięść i umieścić ją pomiędzy pępkiem a wyrostkiem mieczykowatym,
wolną ręką złapać za zaciśniętą pieść i silnie pociągnąć do wewnątrz i ku górze,
czynność tą powtarzamy do 5 razy.
zachęcać go do kaszlu i nieustannie obserwować.
Dziecko jest przytomne i nie kaszle efektywnie:
zastosuj do 5 uderzeń miedzy łopatki zgodnie z zasadą….
- ułożyć dziecko głową w dół,
- ratownik powinien siedzieć lub klęczeć podtrzymując dziecko na swoim kolanie,
- podeprzeć głowę niemowlęcia:
- kciuk umieścić na kącie żuchwy niemowlęcia,
- po drugiej stronie żuchwy jeden lub dwa palce tej samej ręki,
- nadgarstkiem drugiej ręki wykonać 5 energicznych uderzeń między łopatki.
- po każdym uderzeniu należy skontrolować stan dziecka czy ciało obce nie wydostało się i drogi oddechowe są już drożne. Co nie oznacza konieczności wykonania wszystkich 5 prób.
uciśnięcia klatki piersiowej – niemowlęta,
uciśnięcia nadbrzusza – dzieci > 1 r.ż. (Rękoczyn Heimlicha)
Obróć dziecko na wznak, głową w dół,
Dziecko ułóż na swoim przedramieniu opartym o udo, obejmij ręką potylicę dziecka,
Utrzymuj dziecko w pozycji leżącej z głową skierowaną w dół,
Wyznacz miejsce jak do uciskania klatki piersiowej (dolna połowa mostka, palec powyżej wyrostka mieczykowatego),
osób otyłych, kobiet w ciąży i dzieci do 1 roku życia.
Należy być uważnym przy stosowaniu tej metody u kobiet w ciąży. Uciskanie brzucha jest w tym przypadku niebezpieczne, gdyż mogłoby doprowadzić do poważnych obrażeń u dziecka. Zamiast tego obejmujemy poszkodowaną ramionami w okolicach klatki piersiowej. Ściśniętą w pięść dłoń kładziemy w miejscu, gdzie wykonuje się uciśnięcia w trakcie reanimacji, w środkowej części mostka. Podobną procedurę stosujemy również u osób otyłych.
W każdym przypadku, gdy doszło do zadławienia ciężkiego, należy wezwać pogotowie ratunkowe (tel. 112 lub 999).
Jeśli osoba ratowana dławi się nadal, kontynuuj pierwszą pomoc do momentu przyjazdu Zespołu Ratownictwa Medycznego.