Pierwsze i najważniejsze – współczynnik przeżycia nagłego zatrzymania krążenia (NZK) jest bezpośrednio związany z czasem, który upłynął od momentu zdarzenia do wykonania defibrylacji.

Z każdą minutą opóźnienia, szansa przeżycia zmniejsza się o około 7% do 10%.

Należy mieć jednak świadomość, że defibrylacja nie gwarantuje przeżycia. U niektórych pacjentów, przyczyna leżąca u podłoża zatrzymania krążenia nie rokuje przeżycia, niezależnie od podjętych środków.

Kiedy użyć defibrylatora półautomatycznego AED?
Czym jest nagłe zatrzymanie krążenia (NZK)?

Defibrylator AED jest stosowany w leczeniu migotania komór (VF) – częstej przyczyny nagłego zatrzymania krążenia (NZK) – oraz niektórych rodzajów częstoskurczu komorowego (VT).
Nagłe zatrzymanie krążenia to gwałtowne ustanie pompowania krwi przez serce, często spowodowane przez elektryczne zaburzenia w obrębie tego organu. Skutkiem zatrzymania krążenia jest zanik przepływu krwi, nieregularny oddech lub jego brak oraz utrata przytomności.

NZK może się przydarzyć każdemu – młodym i starym, kobietom i mężczyznom – zawsze i wszędzie. Wiele ofiar NZK nie posiada żadnych oznak ani objawów ostrzegawczych. U niektórych ludzi istnieje wyższe ryzyko wystąpienia NZK niż u innych. Przyczyny są różne i mogą być odmienne u niemowląt i dzieci oraz osób dorosłych.
Migotanie komór (VF) jest chaotycznym migotaniem mięśnia serca, które uniemożliwia pompowanie krwi.

Jedynym skutecznym leczeniem VF jest defibrylacja

Jak działa defibrylator AED?

Defibrylator przesyła przez serce ofiary impuls elektryczny, co sprawia że VF zamienia się w rytm regularny (NSR – na powyższej ilustracji).
Jeżeli terapia taka nie powiedzie się w ciągu pierwszych paru minut od zatrzymania pracy przez serce, ofiara ma małe szanse przeżycia.

Jak użyć defibrylator AED?

Jeżeli uważasz, że ktoś doznał nagłego zatrzymania krążenia, działaj szybko i spokojnie.
Jeżeli ktoś jeszcze może Ci pomóc, poproś go, aby w czasie, gdy Ty wyjmiesz defibrylator, zadzwonił po pogotowie.
Jeżeli działasz samotnie, postępuj według tych wskazówek:

• Zadzwoń po pogotowie.

• Szybko weź defibrylator AED i przynieś go do ofiary. W przypadku jakiejkolwiek zwłoki z uzyskaniem defibrylatora, sprawdź stan pacjenta i do czasu uzyskania defibrylatora prowadź resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO).

• Jeżeli ofiarą jest niemowlę lub dziecko, upewnij się, że defibrylator ma włączony tryb dziecięcy (dedykowany kluczyk lub elektrody pediatryczne).

• Sprawdź, czy obok Ciebie nie ma palnych gazów. Nie używaj defibrylatora w obecności palnych gazów, a także pod namiotami tlenowymi. Jakkolwiek, użycie defibrylatora u osoby noszącej maskę tlenową jest bezpieczne.

Defibrylacja osoby podejrzanej o nagłe zatrzymanie krążenia obejmuje trzy podstawowe etapy:

1. Wciśnij zielony przycisk Wł./Wył.

2. Postępuj zgodnie z poleceniami głosowymi, wydawanymi przez defibrylator.

3. Jeżeli usłyszysz polecenie, wciśnij migający, pomarańczowy przycisk DEFIBRYLACJA.

 

Ważne! Defibrylator półautomatyczny AED nigdy nie poleci wykonania defibrylacji jeśli nie będzie ona konieczna! To on decyduje, czy aktualna „praca” serca pacjenta wymaga defibrylacji, a więc ryzyko popełnienia błędu jest wyeliminowane. Innymi słowy nie ma możliwości wykonania defibrylacji jeśli AED tego nie zaleci.

Gdzie przykleić elektrody AED?

Elektrody należy umieścić na skórze klatki piersiowej ofiary dokładnie tak, jak przedstawiono na poniższym schemacie. Elektrody posiadają samoprzylepną warstwę, która z łatwością przylegnie do powierzchni skóry. Jeśli klatka piersiowa jest mocno owłosiona, należy usunąć włosy w miejscu przylepienia elektrod. Zestawy AED posiadają dedykowaną do tego celu maszynkę do golenia.

Gdy tylko defibrylator wykryje, że do ciała pacjenta zamocowano elektrody zacznie analizować rytm serca pacjenta. Poinformuje również, że w tym czasie nikt nie powinien dotykać pacjenta.

Czy można użyć defibrylatora AED u kobiety w ciąży?

Ciąża nie jest przeciwwskazaniem do użycia defibrylatora.
Nie ma bowiem żadnych dowodów wskazujących na niekorzystny wpływ defibrylacji kobiety w stanie zagrożenia życia na serce płodu.

Czy można użyć defibrylatora AED jeśli pacjent ma rozrusznik?

Rozrusznik serca lub kardiowerter-defibrylator nie są przeciwwskazaniem do użycia defibrylatora.
Nowoczesne stymulatory serca wyposażone są w chroniący obwód elektryczny.
Należy jednak pamiętać, aby ułożenie elektrod uwzględniało urządzenie – widoczne jako zgrubienie pod skórą – dlatego powinny zostać przyklejone około 10-12 cm dalej.

Czy można użyć defibrylatora AED u dzieci?

Pamiętaj, że u dzieci zatrzymanie krążenia zdecydowanie częściej spowodowane jest niewydolnością oddechową, a nie zatrzymaniem krążenia. Dlatego też reanimację dziecka zawsze rozpoczynaj od 5 oddechów ratunkowych, a dopiero później reanimuj za pomocą AED!

Dzieci, podobnie jak dorośli, mogą być ratowane z użyciem defibrylatora pod warunkiem, że AED jest wyposażony w dedykowany „kluczyk” zmniejszający wartość energii defibrylacji lub jest wyposażony w elektrody pediatryczne.

Jeśli klatka piersiowa dziecka nie mieści obu elektrod lub zachodzą one na siebie należy zastosować metodę ułożenia elektrod przód-tył – przyklejając jedną z elektrod na środku klatki piersiowej, drugą zaś na plecach, między łopatkami.

Kiedy nie używać defibrylatora AED?

Nie zaleca się stosowania AED u dziecka poniżej 1. roku życia – niemowlę. Jednak w tym przypadku częstość występowania rytmów do defibrylacji jest bardzo niska.

Ciało pacjenta nie powinno znajdować się na mokrej powierzchni, a skórę należy osuszyć. Istotnym elementem defibrylacji jest dobre przewodnictwo – mokre środowisko może zmniejszyć jej skuteczność.
Mimo to AED stosuje się na basenach, czy w deszczu.
Nie ma także zagrożenia dla osoby udzielającej pomocy. Nawet jeżeli część energii zostanie przeniesiona przez mokrą lub metalową powierzchnię, to napięcie będzie na tyle niewielkie, że nikomu nie zrobi krzywdy – jest porównywalne z energią wytwarzaną przez baterię 9 V.

Ostrożność należy zachować natomiast w pobliżu materiałów łatwopalnych i wybuchowych.

AED – gdzie się znajduje?

Defibrylatory AED widujemy w różnych miejscach publicznych, galeriach handlowych, stacjach PKS/PKP, biurowcach, czy na terenach ośrodków sportowych.

Podczas wyposażania firm w AED, kładzie się nacisk na Szkolenia Pierwszej Pomocy dla pracowników. Jest to niezwykle istotne, aby każdy znał zasady postępowania podczas NZK oraz pamiętał o możliwości użycia defibrylatora.

Kto może użyć AED?

KAŻDY.

Dosłownie każdy jest w stanie obsłużyć defibrylator AED, nawet bez przeszkolenia.
Ilustracje oraz komendy wydawane przez urządzenie w sposób jednoznaczny pokierują nawet laikiem.
Do zastosowania AED potrzebujemy jedynie informacji o tym, że znajduje się w pobliżu oraz odrobiny odwagi – jest to najlepsze, co możemy w sytuacji NZK zrobić dla poszkodowanego.

Fakty i mity o użyciu defibrylatora

• Defibrylator zwiększa szansę przeżycia w NZK – FAKT

• AED nie należy używać u kobiet w ciąży – MIT

• Defibrylatora AED może użyć nawet osoba bez przeszkolenia – FAKT

• Rozrusznik serca wyklucza użycie defibrylatora AED – MIT

• Dzieci nie wolno defibrylować – MIT

• Zabronione jest użycie defibrylatora w deszczu – MIT

• AED może zabić pacjenta, jeśli błędnie ocenimy jego stan – MIT